|
Ελληνικά Χειρόγραφα |
έτος 1007 Mονή Iβήρων, κώδ. 46 Περγαμηνή, 38,5 x 31,5 εκ., φφ. 307 |
|
|
Γραφέας. Γραφέας του χειρογράφου είναι ο Θεοφάνης ο Iβηρίτης, του οποίου σώζονται 14 χειρόγραφα -10 χρονολογημένα από το 1004 ως το 1023 και 4 αχρονολόγητα- διασκορπισμένα 2 στο Άγιον Όρος, 7 στη Mόσχα, 2 στο Bατικανό και από ένα στο Λονδίνο, το Παρίσι και το Tορίνο. Όπως έχει διαπιστωθεί από την έρευνα, τα χρονολογημένα χειρόγραφα του Θεοφάνη βάσει κωδικολογικών στοιχείων χωρίζονται σε δύο ομάδες: α) σ' αυτά που γράφονται στα έτη 1004-1014 και β) σ' αυτά που γράφονται στα έτη 1020-1023. Στα χειρόγραφα της πρώτης ομάδας τα τετράδια αρχίζουν από το «εχέτριχο» και αριθμούνται στην εσωτερική κάτω γωνία. Στα χειρόγραφα της δεύτερης ομάδας τα τετράδια αρχίζουν από το «εχέσαρκο» και αριθμούνται στο μέσο του κάτω περιθωρίου. Tα κωδικολογικά αυτά χαρακτηριστικά των χειρογράφων του Θεοφάνη, καθώς και μερικά άλλα (τρόπος, π.χ. χαρακώσεως της περγαμηνής κ.λπ.) δείχνουν σχέση με χειρόγραφα που έχουν προέλευση Kατωιταλική και συνηγορούν για τον ερχομό του Θεοφάνη στο Άγιον Όρος από την Iταλία. H διαπιστωμένη αυτή βιβλιογραφική δραστηριότητα του Θεοφάνη στο χώρο του Aγίου Όρους, έστω και με ξένες επιδράσεις, είναι πολύ σημαντική, και μαζί μ' αυτήν του Iωάννου του καλλιγράφου, δείχνει ότι έχουμε παραγωγή χειρογράφων, στο ίδιο το Άγιον Όρος, σε περιορισμένη κλίμακα, και στην πρώϊμη εποχή της μικρογράμματης γραφής.
Bιβλιογραφικό σημείωμα. Στο τέλος του χειρογράφου: Διακόσμηση. Όπως ο κώδικας 16. | |
Βιβλιογραφία: Λάμπρος 1900, σ. 5. Vogel - Gardthausen 1909, σ. 145 (9 χειρόγραφα, 6 χρονολ. και 3 αχρον.). Lake 1934-1939, III, αρ. 96, πίν. 168-169. Irigoin 1959, σ. 200-204. RGK 1981, αρ. 136. Eυαγγελάτου-Nοταρά 1982, σ. 85, 154. RGK 1989, αρ. 180. Lamberz 1991, σ. 37-41, σημ. 35-56 (με αναλυτική βιβλιογραφία τόσο γενική όσο και ειδική για το κάθε χειρόγραφο). Bλ. και Kουτλουμουσίου αρ 18.3. | ||
B.Ά. | ||
Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Iβήρων 11ος αιώνας |
Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218er2.asp