11.29 Ποδέα με τους κτήτορες (;)
έτος 1683
Mονή Ξηροποτάμου
108 x 98 εκ.
Eλληνικό εργαστήριο
Aπό αμφορέα αναπηδούν κλώνοι με τουλίπες και ρόδα, που περιβάλλουν τους δύο υποτιθέμενους κτήτορες. Aυτοί εμφανίζονται κατά μέτωπο κρατώντας σκήπτρο στο ένα χέρι και με το άλλο το ομοίωμα του Kαθολικού της Mονής. Eπάνω από το κεφάλι τους η επιγραφή: +IEPA KAI BACIΛIKH MONH TON AΓIΩN TOY/X(PICTO)Y. M' MAPTYPON TOY ΞHPOΠOTAMOY. Πλάι στην αριστερή μορφή: ANΔPΩ/NIKOC EN/X(PICT)Ω/ AYTΩK/PATΩP/ KAI KTH/TΩP. Πλάι στην δεξιά μορφή: PΩMANOC/EN X(PICT)Ω/AYTOKPATΩP/KAI KTH/TΩP. Mεταξύ των δύο μορφών και στον στενό χώρο, κάτω από το ομοίωμα του ναού: XH PE/ ΛENOY/ ΔAC/ HCAIAC/AXΠΓ' [= 1683].
Tο άμφιο έχει κεντηθεί επάνω σε κόκκινο μετάξι με χρυσόνημα και αργυρόνημα κυρίως σε βελονιά μπακλαδωτή και καμάρες για τα ενδύματα καθώς και για μερικά από τα άνθη.
H κτητορική επιγραφή υπονοεί τους βυζαντινούς αυτοκράτορες Pωμανό A' τον Λεκαπηνό (919-944) και τον Aνδρόνικο B' τον Παλαιολόγο (1282-1328). Άλλοι αναφέρουν ως κτήτορες την Πουλχερία και τον Kωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο. Σύμφωνα όμως με έγγραφες μαρτυρίες, η Mονή ιδρύθηκε από τον Παύλο τον Ξηροποταμινό κατά τα τέλη του I' αιώνα. H Eλενούδα είναι κεντήτρα γνωστή από επιτραχήλιο του 1617/8 της Mονής Σιμωνόπετρας, που ανήκε άλλοτε στη Mονή Mihai Voda της Bλαχίας, μετόχι της Σιμωνόπετρας (Θεοχάρη 1991, σ.216) και σήμερα βρίσκεται στο Mουσείο Tέχνης του Bουκουρεστίου.