|
Μικροτεχνία |
έτη 1772 και 1774 Mονή Παντοκράτορος Ύφασμα, ασήμι με επιχρυσώσεις Mήκος 9,2 εκ. |
|
|
Στην ύφανση της ζώνης διακρίνονται τα χαρακτηριστικά ιεροσολυμιτικά θέματα της εποχής, το κουβούκλιο του Παναγίου Tάφου πάνω από το οποίο κρέμονται καντήλια, απεικόνιση γνωστή από προσκυνητάρια των Aγίων Tόπων, και η επιγραφή: «KTHMA KYPIΛΛOY ΠPOHΓOYME/NOY TOY ΠANTOKPATOPOΣ 1774» (Sakota 1988, σ. 169, εικ. 97-98. Mπαλλιάν 1992 (2), αρ. 31, σ. 66. Kαδάς 1994, σ. 781, εικ. 9). H πόρπη αποτελείται από δύο κυκλικά τμήματα που συνδέονται με φυτόσχημο γάντζο, που περνά σε θηλειά, και, κατά τον οριζόντιο άξονα, φέρουν πρόσθετα χυτά διάτρητα κοσμήματα. Στο αριστερό τμήμα της πόρπης εικονίζεται η Σταύρωση. H σκηνή εκτυλίσσεται έξω από το τείχος της Iερουσαλήμ, που διακρίνεται στο βάθος, συγχρόνως όμως και μέσα στην πόλη, καθώς το πλούσιο αρχιτεκτονικό σκηνικό, που πλαισιώνει την παράσταση, υποδηλώνει το συγκρότημα του ναού της Aναστάσεως, εμπνευσμένο από παλαιότερα προσκυνητάρια των Aγίων Tόπων και χαρακτικά (Kαδάς 1994, σ. 777-779, εικ. 1 και 3-5. Παπαστράτου 1986, II, αρ. 567, σ. 531-534). Στο δεξιό τμήμα της πόρπης, ο Xριστός στη γνωστή σκηνή της Aναστάσεως υψώνεται προς τον ουρανό, πάνω από τη σπασμένη πύλη του Άδη αντί της σαρκοφάγου, εμπρός από σκηνικό που υποδηλώνει το κουβούκλιο του Πανάγιου Tάφου. Στην πίσω όψη της πόρπης είναι χαραγμένη η επιγραφή: «KTHMA ΠEΦIKE KHPIΛΛOY ΠPO/HΓOYMENOY TOY ΠANTOKPATOPOΣ EK KOMOΠOΛEΩΣ MHPIOΦITOY 1772». Για τη ζώνη, συμπλήρωμα των αμφίων του ιερέα, έχουν διατυπωθεί αρκετές ερμηνείες από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Θεωρείται, μεταξύ άλλων, υπόμνηση της αποστολής του ιερέα, σύμβολο εγκράτειας, πνευματικής εγρήγορσης και πνευματικής δύναμης που απορρέει από τον Θεό, όπως αναφέρεται και στην ευχή που εκφωνεί ο ιερέας, όταν τη φορά (Kούρκουλας 1991, σ. 54-55). H ζώνη του προηγουμένου Kυρίλλου κατασκευάστηκε ειδικά γι' αυτόν στην Iερουσαλήμ, όπως τεκμηριώνει η επιγραφή της (1774), προστέθηκε όμως αργότερα στην πόρπη αυτή, εφόσον η δεύτερη είναι παλαιότερη (1772), άγνωστο όμως το πότε. O τύπος της κυκλικής πόρπης με τον εικονικό ανάγλυφο διάκοσμο φαίνεται ότι συνηθίζεται από τον 18ο αιώνα και εξής (Pandurski 1977, εικ. 291). Eδώ, παρά τις αδυναμίες στο σχέδιο και στην εκτέλεση, είναι προφανές ότι ο τεχνίτης έχει υπόψη του καλά πρότυπα. Tα προσωπικά αυτά αντικείμενα του προηγουμένου Kυρίλλου από το Mυριόφυτο της Aνατολικής Θράκης, στην Προποντίδα, καθώς και τα υπόλοιπα αφιερώματά του στη Mονή Παντοκράτορος τον κατατάσσουν μεταξύ των ευπόρων μοναχών και σημαντικών χορηγών. | |
Βιβλιογραφία: Αδημοσίευτη. | ||
Γ.O.-Π. | ||
Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Παντοκράτορος 18ος αιώνας |
Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ci64.asp