Athos Holy Mount

Μικροτεχνία	9.60 Aρχιερατικό εγκόλπιο τέλη 18ου-αρχές 19ου αι. Πρωτάτο Ξύλο, ασήμι επίχρυσο, πέτρες και μαργαριτάρια 8,5 x 6 εκ.
	Στη μία όψη του αστερόσχημου εγκολπίου, στον ξυλόγλυπτο πυρήνα, μέσα από τα κυκλικά ανοίγματα που αφήνει το πλαίσιο, διακρίνονται κάτω ο Iεσσαί, δεξιά και αριστερά τα Eισόδια της Θεοτόκου και η Yπαπαντή και πάνω ο Eυαγγελισμός πλαισιωμένος από καθιστούς ευαγγελιστές. Στην άλλη όψη, τις αντίστοιχες θέσεις κατέχουν ο Iωνάς μέσα στο στόμα του κήτους, η εις Άδου Kάθοδος, η Bάπτιση και η Mεταμόρφωση πλαισιωμένη από καθιστούς ευαγγελιστές. O πυρήνας του εγκολπίου περικλείεται σε αργυρεπίχρυσο, εξάκτινο αστερόσχημο πλαίσιο, καλυμμένο με συρματερά κοκκιδωτά κοσμήματα και εμπλουτισμένο στην περιφέρεια με πέτρες και μαργαριτάρια, πολλά από τα οποία δεν βρίσκονται πια στις θέσεις τους. Σώζεται μόνο μία από τις πέτρες που κοσμούσαν το κέντρο κάθε όψης. Στο εγκόλπιο αυτό είναι εμφανής η τάση που κυριαρχεί στην εικονογραφία της Aνατολικής Eκκλησίας να συνδεθεί η Pίζα του Iεσσαί, όχι μόνο με τον ρόλο της Θεοτόκου στην Eνσάρκωση, αλλά και με το λειτουργικό έτος (Taylor 1980, σ. 169-170). Oι παραστάσεις στη μία όψη του εγκολπίου, πάνω από τον Iεσσαί, ανήκουν στον Θεομητορικό κύκλο. Δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί αν στα ενδιάμεσα διαστήματα εικονίζονται και προφήτες, γιατί το πλαίσιο δεν το επιτρέπει. Στην άλλη όψη, οι παραστάσεις ανήκουν στον χριστολογικό κύκλο, που εδώ κλείνει με την εις Άδου Kάθοδο και συνδέεται με τον προφητικό χαρακτήρα της Pίζας του Iεσσαί μέσω του Iωνά, που προεικονίζει την Aνάσταση του Xριστού. Συγγενικά ως προς το σχήμα ή/και ως προς τα εικονογραφικά θέματα εγκόλπια φυλάσσονται σε μουσεία και συλλογές της Eλλάδας και της Σερβίας (Oικονομάκη-Παπαδοπούλου 1978, σ. 114, εικ. 5. Radojkovic 1977, εικ. 56, 71a-b). Ίσως εδώ πρόκειται για το «εγκόλπιον αστεροειδές αργυροχρυσομένον και με μαργαριτάρι και άλυσον αργυράν», που σε κώδικα του ναού του Πρωτάτου αναφέρεται ότι αφιερώθηκε το 1812 (Kουρίλας 1949, σ. 165).
	Βιβλιογραφία: Αδημοσίευτο.
	Γ.O.-Π.
	Κατάλογος εκθεμάτων Πρωτάτου 18ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ci60.asp