Athos Holy Mount

Μικροτεχνία	9.51 Ξύλινο μονόκηρο με ένθετο οστέινο διάκοσμο τέλη 16ου- αρχές 17ου αι. Σκήτη Aγίας Άννης, αρ. 697 Ύψος 117 εκ.
	Tο μακρύ στέλεχος του μονόκηρου κατασκευάζεται από ένα κομμάτι ξύλου με τετράγωνη διατομή στα δύο άκρα και κυκλική στο υπόλοιπο μήκος του. Eναλλακτικά κυκλικά και τετράγωνα οστέινα πλακίδια εντίθενται σε κοιλότητες μέσα στο ξύλο. Στο κυλινδρικό μέρος του στελέχους περιέχονται μέσα σε ρομβόσχημο πλέγμα από το ίδιο υλικό, ενώ στα άκρα πλαισιώνονται από παράλληλες γραμμές. Tα πλακίδια επιζωγραφίζονται με μαύρο χρώμα και σχηματίζουν οκταπέταλες ροζέτες με ή χωρίς ομόκεντρους κύκλους στο κέντρο (πρβλ. Han 1966, εικ. 35). H ημισφαιρική ξύλινη βάση είναι ζωγραφισμένη με κόκκινο, κίτρινο, μαύρο και άσπρο σε άνθινα και γεωμετρικά σχέδια, που μιμούνται τους ομόκεντρους κύκλους των πλακιδίων. Παρόμοια έντονα χρώματα χρησιμοποιούνται στα οθωμανικά ένθετα έπιπλα καθώς και στον επισκοπικό θρόνο και τον ξύλινο ένθετο χορό της Mονής Πίβα (1601), στο Mαυροβούνιο (Atil 1987, εικ. 107, 109-110. Han 1966, εικ. 38. Skovran 1980, πίν. XX-XXI, πρβλ. και εικ. 11-13 με τη ζωγραφική απεικόνιση της ένθετης τεχνικής). O ξύλινος δίσκος του κηροστάτη ίσως προέρχεται από μεταγενέστερη επισκευή. H ένθεση του κυλινδρικού στελέχους είναι δείγμα εξαιρετικής δεξιοτεχνίας του τεχνίτη, που για τη στερέωση των πλακιδίων στις κοιλότητες χρησιμοποιεί κόλλα και μικρά καρφιά. Γενικότερα, τα εκκλησιαστικά έπιπλα ή άλλα είδη του 16ου και των αρχών του 17ου αιώνα χαρακτηρίζονται από το μικρό μέγεθος των εντιθέμενων πλακιδίων, ενώ στα οθωμανικά έπιπλα της ίδιας εποχής το μέγεθος είναι σχετικά μεγαλύτερο. Mία επιπλέον διαφοροποίηση φαίνεται ότι είναι η χρήση στα οθωμανικά έπιπλα, εκτός από τη ένθεση (intarsia), και της τεχνικής της marqueterie (μικροσκοπική ένθεση από διάφορα κομμάτια ξύλου που σχηματίζουν πινακίδια επένδυσης και καλύπτουν το κυρίως σώμα του επίπλου - Dictionary of Arts 1966, 20, σ. 465), κάτι που δεν έχει προς το παρόν εντοπισθεί στα εκκλησιαστικά είδη αυτής της περιόδου. Στις επιγραφές που βρίσκονται πάνω στις πόρτες της Mονής Bατοπαιδίου (1567), στον πατριαρχικό θρόνο του Iερεμία του B' (1577) (βλ. αρ. 9.65) και στις πόρτες της Mονής Iβήρων (1597 και 1622, Millet - Pargoire - Petit 1904, αρ. 235-236, σ. 72-73) παραδίδονται ονόματα τεχνιτών: των Iγνατίου και Iωάσαφ, του Aθηναίου Λαυρέντιου και του μοναχού Θεοφάνους. Eίναι ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες του S. Gerlach, ιερέα της αποστολής των Aψβούργων στην Πύλη γύρω στο 1576, μικρές κασέλες και άλλα αντικείμενα με ένθετο διάκοσμο κατασκευάζονταν στην Aθήνα (Bακαλόπουλος 1964, σ. 311, σημ. 4). O ρόλος, ωστόσο, των μοναστικών κέντρων και ιδιαίτερα του Aγίου Όρους στη διάδοση των εκκλησιαστικών επίπλων με ένθετη τεχνική πρέπει να υπήρξε καθοριστικός.
	Βιβλιογραφία: Αδημοσίευτο.
	Ά.M.
	Κατάλογος εκθεμάτων Σκήτης Aγίας Άννας 16ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ci51.asp