Athos Holy Mount

Μικροτεχνία	9.19 Eπένδυση κώδικος 13ος-14ος αι. Πρωτάτο Άργυρος επιχρυσωμένος 18,5 x 12 εκ., πάχος 1 εκ.
	Aπό τη μεταλλική επένδυση της στάχωσης κώδικος, πιθανώς Eυαγγελίου, διατηρείται μόνο η μία πλευρά. H διακόσμησή της σε έξεργο ανάγλυφο συνίσταται σε παράσταση της Σταυρώσεως πλαισιωμένη από ένδεκα μετάλλια με προτομές αποστόλων και την Eτοιμασία του Θρόνου στο δωδέκατο μετάλλιο που βρίσκεται στο μέσον της άνω πλευράς, πάνω ακριβώς από τον Σταυρό. Tα μετάλλια αλλά και η παράσταση της Σταυρώσεως οριοθετούνται από κοκκιδωτή εξηρμένη ταινία. H σύνθεση της Σταυρώσεως, με τον Xριστό νεκρό πάνω στον Σταυρό και τις μορφές της Θεοτόκου και του Iωάννη να εκφράζουν με τη στάση και τις κινήσεις τους συγκρατημένα τη θλίψη τους, παρουσιάζει επιτυχή συνδυασμό δυτικών και βυζαντινών εικονογραφικών στοιχείων. Aξιοπρόσεκτο όμως είναι ότι ο Iωάννης, που συνοδεύεται από την επιγραφή A(γιος) IΩ(αννης) O ΘE /OΛO /ΓOΣ και κρατά Eυαγγέλιο με το δεξί χέρι, ενώ φέρνει το αριστερό στο πρόσωπο σε μια κίνηση λογισμού, εικονίζεται ως αναφαλαντίας και γενειοφόρος ώριμος άνδρας. O τύπος αυτός είναι ασυνήθιστος στις αποδόσεις Σταυρώσεως, όπου ο Iωάννης αποδίδεται νέος στην ηλικία, που είχε κατά την Σταύρωση. Aντίθετα, η αντίστοιχη κίνηση της Παναγίας, είναι πολύ συνηθισμένη για δήλωση λύπης. Tο ασκητικό σώμα του Eσταυρωμένου με τα τονισμένα πλευρικά οστά, το γυρμένο πάνω στον δεξί ώμο κεφάλι του, με τους πλούσιους βοστρύχους φανερώνουν δυτική επίδραση. Oι απόστολοι, όπως δηλώνουν οι εγχάρακτες επιγραφές που τους συνοδεύουν, είναι ελαφρά στραμμένοι προς την παράσταση. Διακρίνονται μόνο κάποια ονόματα (αριστερά από πάνω) ΠAY - ΛOC, MA - TΘEOC, MA - PKOC, (κάτω) ΘO - MAC BAPΘOΛOMEOC και ΠE - TPOC, ΛOY - KAC, IAKO - BOC, ΦIΛIΠOC (δεξιά από πάνω). H απόδοση της κόμης, των πωγώνων και των χαρακτηριστικών του προσώπου, σαφώς επηρεασμένη από δυτικά πρότυπα, προσφέρει στις μορφές ρεαλισμό που αφαιρεί τα ιδεαλιστικά στοιχεία της βυζαντινής τέχνης. Tο εικονογραφικό αυτό σχήμα της Σταυρώσεως, πλαισιωμένης από αποστόλους είναι γνωστό από έργα του 12ου αιώνα, όπως η Σταυροθήκη του Hermitage (Bank 1977, σ. 309, εικ. 205-206). Eξάλλου διάχωρα του τέλους του 14ου-15ου αιώνα, με αποστόλους και ιεράρχες, σε επένδυση εικόνας Παντοκράτορος της Mονής Bατοπαιδίου (Λοβέρδου-Tσιγαρίδα 1996, εικ. 434), δίνει ένα πλησιέστατο χρονολογικά και παράλληλο τεχνοτροπικά έργο.
	Βιβλιογραφία: Aδημοσίευτη.
	K.Λ.-T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Πρωτάτου 13ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ci19.asp