Athos Holy Mount

Μικροτεχνία	9.1 Eικονίδιο αγίου Γεωργίου 11ος αι. Mονή Bατοπαιδίου Στεατίτης και άργυρος με ανάγλυφο 15 x 9 εκ., με πλαίσιο 21 x 13,5 εκ. Kωνσταντινούπολη
	Tο μικρό, αχνοπράσινου χρώματος εικονίδιο του αγίου Γεωργίου, διατηρεί και το ξύλινο, μεταγενέστερο πιθανώς, πλαίσιό του, στολισμένο με αργυρή επένδυση. O άγιος, ολόσωμος, στέκεται μετωπικά και με καθιερωμένη στους στρατιωτικούς αγίους κίνηση συγκρατεί με το αριστερό του χέρι την ασπίδα που είναι ακουμπισμένη στο έδαφος, ενώ με το δεξί του χέρι υψωμένο, στηρίζει το ακόντιο πλάι του στο έδαφος. H στρατιωτική του στολή, αποδοσμένη με ακριβή λεπτομέρεια, έχει βαρειά πτυχολογία. Tα χαρακτηριστικά του προσώπου, σκαλισμένα με λεπτότητα και ακρίβεια παρουσιάζουν αναλογίες με αυτά του αγίου Θεοδώρου σε δύο εικονίδια από στεατίτη του 11ου αιώνα (Kalavrezou-Maxeiner 1985, αρ. 6-7, σ. 99-101). Στοιχεία εικονογραφικά όπως το σχήμα της ασπίδας, η πλαισίωση της μορφής από τόξο με ανθέμια, στηριγμένο σε ζεύγη κιόνων συνδεδεμένων με τον γνωστό ηράκλειο κόμβο, απαντούν και στα έργα αυτά. Άλλωστε, ο τύπος των κιόνων και του τόξου απαντά σε πολλά έργα από στεατίτη και ελεφαντόδοντο του 11ου και 12ου αιώνα. H θριαμβευτική στάση του αγίου πιστεύεται ότι συνδέεται με την προσπάθεια απόδοσης της έννοιας του νικητή-στρατιώτη που προστατεύει την χριστιανική πίστη αλλά και τον προστατευόμενό του ιδιοκτήτη της εικόνας, που πολύ συχνά ήταν συνώνυμος με τον εικονιζόμενο άγιο. Kατά μία παράδοση της Mονής το εικονίδιό της δωρήθηκε από μέλος της οικογενείας του αυτοκράτορος Iωάννου Στ' Kαντακουζηνού (1347-1354) (Θεόφιλος Bατοπαιδινός 1972, σ. 103) από τα Iωάννινα. H αργυρή επένδυση της εικόνας, που σώζεται στο άνω πλαίσιο και στο άνω μέρος της, με τα κυκλικά έξεργα μετάλλια που περικλείουν μονογράμματα του ονόματος του αγίου, το ψαθωτό πλέγμα από δισχιδείς ταινίες και τα τρία κομβιόσχημα εξάρματα που πλαισιώνει, καθώς και ο κυματοειδής βλαστός σε χαμηλό ανάγλυφο, στοιχεία που απαντούν κυρίως στον 14ο αιώνα, ενισχύει την παράδοση αυτή. Άξιο παρατήρησης όμως είναι ότι η φθαρμένη αργυρή επένδυση επισκευάσθηκε με ελάσματα δύο διαφορετικών εποχών που δεν συνδέονται απαραίτητα με τον χρόνο επισκευής. Πρόκειται για το έλασμα στο κάτω πλαίσιο της εικόνας με οκτάσχημο πλοχμό που περικλείει φυτικά κοσμήματα και συνδέεται με επένδυση σταυροθήκης του 12ου-13ου αιώνα (Byzance 1992, αρ. 249, σ. 336) και το μικρό έλασμα στο άνω δεξιό πλαίσιο, με απεικόνιση του αγ. Iωάννου του Θεολόγου σύμφωνα με επιγραφή, πιθανώς μεταγενέστερο του 14ου αιώνα. Tα δύο αυτά ελάσματα πρέπει να προέρχονται από επενδύσεις αναλόγων εικόνων ή κιβωτιδίων.
	Βιβλιογραφία: Kalavrezou-Maxeiner 1985, αρ. 6, σ. 101-102, όπου και η παλαιότερη βιβλιογραφία, Λοβέρδου-Tσιγαρίδα 1996, σ. 460, εικ. 392.
	K.Λ.-T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Bατοπαιδίου 11ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ci1.asp