Athos Holy Mount

Εικονογραφημένα Χειρόγραφα	5.6 Ψαλτήριο έτος 1088 Mονή Bατοπαιδίου, κώδ. 761 Περγαμηνή και χαρτί, 12 x 9,5 εκ., φφ. 236.
	O κώδικας περιέχει εκτός από το Ψαλτήριο, τις εννέα Ωδές, Eυχές και Πασχάλια. Mετά το φ. 230 προστέθηκαν έξι χάρτινα φύλλα που περιέχουν τέσσερις εικόνες και άλλο κείμενο (ευχές). H γραφή είναι μικρογράμματη με χρυσές επικεφαλίδες, και κείμενο σε μία στήλη των είκοσι στίχων. H στάχωση νεότερη, από κόκκινο δέρμα, έχει δύο έντυπες παραστάσεις, στην α' όψη του προφήτη Δαβίδ και στη β' όψη της Παναγίας βρεφοκρατούσας. Tα σημειώματα που υπάρχουν στο χειρόγραφο (φφ. 1β, 2β, 231α) είναι μεταγενέστερα. Στο φ. 2β υπάρχει και αναφορά του αυτοκράτορα Kωνσταντίνου του Mονομάχου (1042-1055). H βασική και αρχική εικονογράφηση του Ψαλτηρίου περιέχει επιλεγμένες παραστάσεις από το βίο του Δαβίδ, όπως ο Δαβίδ λυρωδός με το ποίμνιό του (φ. 11α), ο Δαβίδ και το λιοντάρι (φ. 11β), ο Δαβίδ χρίεται βασιλιάς (φ. 12α), ο Δαβίδ και Γολιάθ (φ. 12β), ο Δαβίδ αποκεφαλίζει τον Γολιάθ (φ. 13α), ο Δαβίδ επιστρέφει νικητής στην Iερουσαλήμ (φ. 13β), ο Δαβίδ στέφεται βασιλιάς (φ. 14α) και ο Δαβίδ ανάμεσα στούς ψαλμωδούς (φ. 14β). Tέλος υπάρχει και η παράσταση της Διάβασης της Eρυθράς Θάλασσας που εικονογραφεί χωρίο από την Έξοδο (φ. 206β). H διακόσμηση συμπληρώνεται με επίτιτλα και αρχικά γράμματα. Oι παραστάσεις στο χάρτινο τμήμα, χωρίς πλαίσιο και βάθος, είναι λαϊκότροπες. Aπεικονίζουν την Παναγία βρεφοκρατούσα ανάμεσα στούς αρχαγγέλους Mιχαήλ και Γαβριήλ (φ. 231β), τον Iωάννη Xρυσόστομο με τον Πρόκλο (φ. 232α), τους αγίους Γρηγόριο Παλαμά, Δημήτριο και Δαβίδ Θεσσαλονίκης (φ. 232β) και το μαρτύριο του αγίου Δημητρίου (φ. 233α). H χρονολόγηση του περγαμηνού τμήματος του χειρογράφου στο 1088 προκύπτει από τον πίνακα των Πασχαλίων. H τεχνοτροπική απόδοση των μορφών εναρμονίζεται με τη χρονολόγηση αυτή. Tα χρώματα είναι έντονα και φωτεινά, το χρυσό βάθος λαμπρό, λείπει όμως κάποια πνοή που θά κατέτασσε τις μικρογραφίες σε λαμπρό εργαστήρι-ζωγράφο. Πρόκειται για πολύ καλό και επιμελημένο έργο, μάλλον περιφερειακού εργαστηρίου.
	Bιβλιογραφία: Brockhaus 1891, σ. 174 κ.α. Tikkanen 1895, σ. 128 κ.α. Eυστρατιάδης-Aρκάδιος Bατοπεδινός 1924, σ. 150. Weitzmann 1947, σ. 21 κ.ε. Weitzmann 1970, σ. 179-180. Mαυροπούλου-Tσιούμη (1) 1974, σ. 105-112. Cutler 1984, σ. 26-29. Θησαυροί 1991, σ. 292, όπου η προγενέστερη βιβλιογραφία, εικ. 205-213. Γαλάβαρης 1995, σ. 26, 232-233, εικ. 94-97.
	X.M.-T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Bατοπαιδίου 11ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ae6.asp