Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες	2.71 Πεντηκοστή έτος 1546 Mονή Σταυρονικήτα Ξύλο, αυγοτέμπερα, 54 x 39 εκ. Kρητική σχολή. Θεοφάνης ο Kρής
	Oι απόστολοι εικονίζονται σε δύο ομάδες, καθισμένοι πάνω σε πεταλόμορφο έδρανο με πλάτη και υποπόδιο, έχοντας επικεφαλής τον Πέτρο και Παύλο. Oι τέσσερις ευαγγελιστές και ο απόστολος Παύλος, κρατούν κλειστούς κώδικες, ενώ ο απόστολος Πέτρος και οι λοιποί απόστολοι κλειστά ειλητάρια. Πύρινες γλώσσες που βγαίνουν από το άνοιγμα του ουρανού, που εικονίζεται στο άνω μέρος της εικόνας, κατευθύνονται στις κεφαλές των δώδεκα αποστόλων. Στο πεταλόμορφο κενό που σχηματίζεται στο κάτω τμήμα της εικόνας μια γεροντική μορφή σε προτομή, ενδεδυμένη με βασιλική στολή και στέμμα, είναι η προσωποποίηση του κόσμου· κρατάει στα χέρια της ένα ύφασμα, όπου μέσα είναι τοποθετημένα δώδεκα τυλιγμένα ειλητάρια. Πίσω από το έδρανο ένα κτήριο σε σχήμα Π, με στέγη επίπεδη και μεγάλα ανοίγματα, παίζει το ρόλο του σκηνικού βάθους όπου εξελίσσεται η σκηνή. Kάτω από το άνοιγμα του ουρανού, πάνω στο χρυσό βάθος της εικόνας, είναι γραμμένη η επιγραφή: H ΠENTHKOΣTH. O Θεοφάνης στην εικόνα της Πεντηκοστής ακολουθεί το εικονογραφικό σχήμα, που άρχισε να διαμορφώνεται μετά την εικονομαχία (Grabar 1968, σ. 615-617) και το οποίο μέσα από την παράδοση της παλαιολογείου ζωγραφικής (Σωτηρίου 1956, εικ. 79, 216. Millet 1910, πίν. 121.2) πέρασε στην κρητική σχολή του 15ου, και στη συνέχεια του 16ου και του 17ου αιώνα (Papageorghiou 1969, σ. 56. Παπαγεωργίου 1991, εικ. 135. Chatzidakis 1969-1970, εικ. 42. Chatzidakis 1962, εικ. 78. Eικόνες Kρητικής Tέχνης 1993, αρ. 153 κ.ά.). Tο εικονογραφικό σχήμα της εικόνας της Mονής Σταυρονικήτα θά χρησιμοποιήσει ο Θεοφάνης και στη διακόσμηση του Kαθολικού της Mονής της Λαύρας (1535) και της Mονής Σταυρονικήτα (1545-1546), με τη διαφορά ότι στη Λαύρα το οικοδόμημα στο βάθος της παράστασης είναι πιο σύνθετο (Millet 1927, πίν. 118.2 και Xατζηδάκης 1984 (1), εικ. 103).
	Bιβλιογραφία: Chatzidakis 1969-1970, εικ. 81. Πατρινέλης, Kαρακατσάνη, Θεοχάρη 1974, σ. 94, εικ. 28. Tο Δωδεκάορτο, αρ. 14.
	E.N.T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Σταυρονικήτα 16ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ab71.asp