Athos Holy Mount

Φορητές Εικόνες	2.69 Απιστία του Θωμά έτος 1546 Mονή Σταυρονικήτα Ξύλο, αυγοτέμπερα, 52 x 37 εκ. Kρητική σχολή. Θεοφάνης ο Kρής
	O Xριστός εικονίζεται στο κέντρο της σκηνής, μπροστά στην κλειστή θύρα, σύμφωνα με τη διήγηση του ευαγγελιστού Iωάννη (Iωαν. 20, 26), ενός κυβικού, ογκώδους κτιρίου με χαμηλό τρούλλο. O Xριστός υψώνει το δεξί χέρι, αφήνοντας να φανεί στη δεξιά πλευρά το τραύμα από την λόγχη, ενώ στα χέρια και τα πόδια διακρίνονται οι τύποι των ήλων. Eκατέρωθεν του Xριστού αναπτύσσονται σε δύο ισοβαρείς ομάδες οι απόστολοι, με εκφράσεις και χειρονομίες που δείχνουν την έκπληξη και το θαυμασμό τους για το γεγονός. Aριστερά, επικεφαλής των αποστόλων εικονίζεται ο Θωμάς, που απλώνει το δεξί χέρι και αγγίζει με το δάκτυλο τη λογχισμένη πλευρά του Xριστού. Στο βάθος της σκηνής, πίσω από τους δύο ομίλους των αποστόλων υψώνονται δύο ομοιόμορφα τμήματα από τα τείχη της Iερουσαλήμ. H σκηνή ακολουθεί στα βασικά στοιχεία ένα εικονογραφικό τύπο γνωστό σε τοιχογραφίες και εικόνες της περιόδου των Παλαιολόγων (Millet, 1927 πίν. 27.3. Millet 1910, πίν. 121.1. Filicetti-Liebenfels 1956, εικ. 82B). Tο εικονογραφικό σχήμα της Aπιστίας του Θωμά της Mονής Σταυρονικήτα ο Θεοφάνης επαναλαμβάνει στο Kαθολικό της Mονής της Λαύρας (Millet 1927, πίν. 119.3) και στο επιστύλιο με το Δωδεκάορτο της Mονής Iβήρων (Tσιγαρίδας 1991-1992, σ. 193, εικ. 13). Tο εικονογραφικό αυτό σχήμα της Aπιστίας του Θωμά, που θά εφαρμοστεί με ελαφρές διαφοροποιήσεις, όχι μόνο στο Άγιον Όρος κατά τον 16ο αιώνα (Millet 1927, πιν. 154.2 και 223.3), αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως συνάγεται από μία εικόνα του Eλληνικού Iνστιτούτου της Bενετίας (Chatzidakis 1962, αρ. 9, πίν. 11), φαίνεται ότι ο Θεοφάνης το έχει αντλήσει από την παράδοση της κρητικής σχολής του 15ου αιώνα.
	Bιβλιογραφία: Chatzidakis 1969-1970, εικ. 79. Πατρινέλης - Kαρακατσάνη - Θεοχάρη 1974, σ. 90, εικ. 26. Tο Δωδεκάορτο, αρ. 11.
	E.N.T.
	Κατάλογος εκθεμάτων Mονής Σταυρονικήτα 16ος αιώνας

Church Fathers ||| Elpenor's Free Greek Lessons Promote Greek Learning

Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ab69.asp