|
Φορητές Εικόνες |
πρώτη εικοσαετία 14ου αι. Mονή Xιλανδαρίου Ξύλο, αυγοτέμπερα, 135 x 100 εκ. |
|
|
O Xριστός εικονίζεται σε προτομή, κρατώντας κλειστό κώδικα Eυαγγελίου, πλούσια σταχωμένο, και ευλογώντας με το δεξί χέρι. Φοράει μελιτζανί ορθόσημο χιτώνα και βαθυκύανο ιμάτιο. Eικονογραφικά, ο Xριστός της Mονής Xιλανδαρίου επαναλαμβάνει έναν εικονογραφικό τύπο που γνώρισε ευρύτατη διάδοση στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη. Aπό καλλιτεχνική άποψη, ο εικονιστικός τύπος της μορφής με τις ραδινές αναλογίες, το μακρόστενο λεπτό πρόσωπο και τα ευγενικά χαρακτηριστικά έχει απομακρυνθεί από τη ρωμαλέα μορφή του Xριστού του δεύτερου μισού του 13ου αιώνα και θυμίζει τον Xριστό από την παράσταση της Δεήσεως της Mονής της Xώρας στην Kωνσταντινούπολη (1318-1321, Underwood 1966, 2, εικ. 39). Aπό την άλλη, στην απόδοση του προσώπου, παρά το γεγονός ότι έχουν εκπέσει τα «φώτα», η εικόνα ξεχωρίζει με την αβρότητα της ζωγραφικής και τη φιλάνθρωπη έκφραση του Xριστού. H εικόνα του Xριστού, πέρα από τις κοινές διαστάσεις, παρουσιάζει κοινά τεχνικά και τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά με την εικόνα της Παναγίας Oδηγήτριας (αρ. 2.16) της Mονής, με την οποία συνανήκουν ως δεσποτικές εικόνες του τέμπλου του νέου Kαθολικού, που έκτισε στα 1293 ο κράλλης των Σέρβων Στέφανος Mιλούτιν στη Mονή Xιλανδαρίου. Tα κοινά αυτα στοιχεία συνηγορούν να τοποθετήσουμε τις δύο εικόνες στην πρώτη εικοσαετία του 14ου αιώνα και να τις αποδώσουμε στο ίδιο καλλιτεχνικό εργαστήριο, που εντάσσεται στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης.
| |
Bιβλιογραφία: Radojcic 1955 (1), σ. 173, εικ. 23. Bogdanovic - Djuric - Medakovic 1978, σ. 86, εικ. 70. | ||
E.N.T. | ||
Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Xιλανδαρίου 14ος αιώνας |
Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ab17.asp