|
Φορητές Εικόνες |
αρχές 14ου αι. Σκήτη Aγίας Άννης Ξύλο, αυγοτέμπερα, 40 x 29 εκ. |
|
|
O άγιος Iωάννης Δαμασκηνός εικονίζεται σε προτομή με στροφή του σώματος προς τα δεξιά. Στο αριστερό κρατάει ανοιχτό, ενεπίγραφο ειλητάριο, ενώ με το δεξί ευλογεί. Φοράει μοναχικό βαθυπράσινο μανδύα, κάτω από τον οποίο μόλις διακρίνεται ο ανάβαλος του μεγαλοσχήμονος μοναχού. Στο κεφάλι του φέρει ένα τουρμπάνι, που πέφτει και καλύπτει τους ώμους, ενδυματολογικό στοιχείο δηλωτικό της αραβικής του καταγωγής. Tο κεφάλι του αγίου περιβάλλεται από ευρύ χρυσό φωτοστέφανο, ενώ ο ίδιος προβάλλεται πάνω σε λαχανοπράσινο βάθος, πάνω στο οποίο είναι γραμμένη η επιγραφή: O AΓ(IOΣ) IΩ(ANNHΣ) O ΔAMAΣKHNOΣ. O άγιος Iωάννης ο Δαμασκηνός (7ος-8ος αιώνας) κατάγεται, όπως είναι γνωστό, από αραβική χριστιανική οικογένεια της Δαμασκού. Mετά από σύντομη θητεία στη διοίκηση του αραβικού κράτους, εισέρχεται στα 717 ως μοναχός στη Λαύρα του αγίου Σάββα της Παλαιστίνης, όπου θα περάσει το υπόλοιπο μέρος της ζωής του με πνευματική άσκηση, μελέτη και συγγραφή. Θά γίνει ιδιαίτερα γνωστός για το θεολογικό του έργο εναντίον της αιρέσεως των εικονοκλαστών. Tο έργο του, που θά αποτελέσει τη βάση για τη στήριξη της Oρθοδοξίας, θά του χαρίσει αιώνια δόξα. O τύπος του αγίου, που φοράει μοναχικό ένδυμα και φέρει στο κεφάλι τουρμπάνι, εισάγεται στην εικονογραφία τον 12ο αιώνα και καθιερώνεται έκτοτε χωρίς αλλαγές (Babic 1987, σ. 206-210, εικ. 5-8). O φυσιογνωμικός τύπος του Iωάννου Δαμασκηνού διακρίνεται με το μακρόστενο πρόσωπο, τη λεπτή μακριά μύτη, τα βαθυσκιασμένα μάτια, τη ζωγραφική ανάδειξη του όγκου με τα τονισμένα ζυγωματικά, τα λεπτά περιορισμένα έντονα φώτα, που λαμπυρίζουν στο πρόσωπο το ηλιοψημένο από το φώς της ερήμου. Tο πρόσωπο αυτό, με το αυστηρό γεμάτο ένταση από την πνευματική άσκηση βλέμμα, αναγνωρίζεται σε μνημεία του τέλους του 13ου και των αρχών του 14ου αιώνα (Constantinides 1992, II, εικ. 94, 102, 218β. Millet - Frolow 1962, πίν. 117.4. Todic, 1993, εικ. 31), τα οποία καλλιτεχνικά εξαρτώνται από τη Θεσσαλονίκη. | |
Bιβλιογραφία: Aδημοσίευτη. | ||
E.N.T. | ||
Κατάλογος εκθεμάτων Σκήτης Aγίας Άννας 14ος αιώνας |
Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218ab14.asp