|
Μνημειακή Ζωγραφική |
γύρω στα 1535-1545 Μονή Παντοκράτορος Νωπογραφία, 114 x 51 εκ. Κρητική σχολή. Θεοφάνης ο Κρης |
|
|
Ο προφήτης είναι ζωγραφισμένος πάνω σε κοίλη επιφάνεια, που σημαίνει ότι προέρχεται από πτυχωτό τρούλο κάποιου παρεκκλησιού της Μονής, θέση στην οποία εικονίζονται κατά κανόνα προφήτες. Στην τοιχογραφία ο Ιεζεκιήλ, που δεν σώζεται ολόκληρος, εικονίζεται ορθός στρέφοντας ελαφρά το σώμα και το κεφάλι του προς τα αριστερά με το αριστερό χέρι κρατάει ανοικτό ειλητάριο, που λείπει στο μεγαλύτερο μέρος , ενώ το δεξί διαφαίνεται κάτω από το ρούχο. Η μορφή του Ιεζεκιήλ με τη ρυθμική αυτή κίνηση, την πληθωρικότητα στον όγκο του σώματος και το σαρκωμένο πρόσωπο με τα αδρά χαρακτηριστικά, που στηρίζεται στο σώμα με τη βοήθεια κοντού εύρωστου λαιμού, έχει το παράλληλο του σε έργα της κρητικής σχολής και κυρίως στις τοιχογραφίες του Θεοφάνη. Ειδικότερα από απόψεως φυσιογνωμικού τύπου και τεχνικής θα βρούμε το ίδιο πρόσωπο στις τοιχογραφίες του Καθολικού της Μονής Αναπαυσά, του καθολικού της Λαύρας, του Καθολικού της Μονής Σταυρονικήτα (Chatzidakis 1969-1970, εικ. 6-7, 52, 56. Χατζηδάκης 1986 (1), εικ. 28-29), σύνολα που ανήκουν στον Θεοφάνη και χρονολογούνται στα 1527, 1535 και 1545/6 αντίστοιχα. Από τεχνοτροπική άποψη, η μορφή του Ιεζεκιήλ διακρίνεται με το σφιχτό πλάσιμο του προσώπου, την καθαρή εύκαμπτη απόδοση της γενειάδας, το βαθύ βλέμμα και το μεστό ήθος, χαρακτηριστικά που συνδέονται και πάλι με τη ζωγραφική του Θεοφάνη. Από την άποψη αυτή διδακτική, ελλείψει δημοσιευμένου συγκριτικού υλικού από το Καθολικό της Μονής του Αναπαυσά και της Λαύρας, είναι η σύγκριση της τοιχογραφίας του Ιεζεκίηλ με τον Ιερεμία του καθολικού της Μονής Σταυρονικήτα (Χατζηδάκης 1986 (1), εικ. 28-29) Με βάση τα παραπάνω, έχουμε τη γνώμη ότι η τοιχογραφία του Ιεζεκίηλ προσγράφεται στην καλλιτεχνική δραστηριότητα του Θεοφάνη στο Άγιον Ορος την περίοδο 1535-1546, χωρίς επί του παρόντος ακριβέστερο χρονολογικό προσδιορισμό, καθώς οι τοιχογραφίες του καθολικού της Μονής Αναπαυσά και του Καθολικού της Μονής Λαύρας παραμένουν αδημοσίευτες. | |
Βιβλιογραφία: Τσιγαρίδας 1978, σ. 191-192, πιν. 11α-11β, και Τσιγαρίδας 1997 (3), υπο έκδοση. | ||
Ε.Ν.Τ. | ||
Κατάλογος εκθεμάτων Μονής Παντοκράτορος 16ος αιώνας |
Reference address : https://elpenor.org/athos/gr/g218aa5.asp